Γράφει ο Γιώργος Καρελιάς
Ο κόσμος μας μετράει οκτώ δεκαετίες παγκόσμιας ειρήνης. Μετά τη Συμφωνία της Γιάλτας (1945) και το χωρισμό του στις δύο μεγαλύτερες σφαίρες επιρροής, δυτική και ανατολική, είχαμε αρκετούς περιφερειακούς και τοπικούς πολέμους και συρράξεις. Όμως, παγκόσμιος πόλεμος δεν έγινε, αφού οι επικεφαλής των δύο συνασπισμών έβρισκαν τρόπους συνεννόησης ακόμα και στις πιο επικίνδυνες στιγμές.
Μία από αυτές, που έχουν καταγραφεί στην ιστορία, ήταν το 1962, όταν η Σοβιετική Ένωση εγκατέστησε πυρηνικούς πυραύλους στη σοβιετόφιλη Κούβα, δηλαδή στη μύτη της Αμερικής. Ήταν η απάντηση στην εγκατάσταση αντίστοιχων αμερικανικών πυραύλων σε ευρωπαϊκές χώρες και, κυρίως, στην Τουρκία, δηλαδή κοντά στη Ρωσία.
Η Αμερική δεν θα μπορούσε να ανεχθεί αυτήν την πρόκληση. Ο πρόεδρος Κένεντι απείλησε να εισβάλει στην Κούβα και ο κόσμος έφτασε κοντά στο «σημείο μηδέν». Κινητοποιήθηκε το σύμπαν και πρώτος ο ΟΗΕ -που τότε έπαιζε σημαντικό ρόλο- και ο σοβετικός ηγέτης Χρουστσόφ απέσυρε τους πυραύλους. Λίγους μήνες αργότερα αποσύρθηκαν και οι αμερικανικοί πύραυλοι από την Τουρκία. Ο κόσμος πήρε βαθιά ανάσα.
Τρεις δεκαετίες αργότερα η ΕΣΣΔ διαλύθηκε, το ανατολικό μπλοκ έπαψε να υπάρχει (ουσιαστικά έμεινε μόνη και αδυνατισμένη η Ρωσία) και η Δύση ήταν κυρίαρχη. Οι ΗΠΑ μοναδική υπερδύναμη.
Τότε, όμως, φαίνεται ότι χάθηκε η μεγάλη ευκαιρία να ενταχθεί και η Ρωσία στο δυτικό σύστημα ασφαλείας. Το ήθελε ο νεόκοπος τότε( 2000) ηγέτης της Πούτιν, ο οποίος μάλιστα είχε προτείνει να ενταχθεί η Ρωσία στο…ΝΑΤΟ! Ναι, δεν είναι fake news. To έχει αποκαλύψει όχι κάποιος Ρώσος, αλλά ένας πρώην γενικός γραμματέας της Συμμαχίας, Βρετανός!
Η ευκαιρία, αν υπήρχε, χάθηκε. Μεθυσμένη από την ολοκληρωτική επικράτησή της, η Δύση άρχισε να επεκτείνει το ΝΑΤΟ στις χώρες του ανατολικού μπλοκ, αθετώντας τη φημολογούμενη υπόσχεση περί του αντιθέτου προς τον τελευταίο σοβιετικό ηγέτη Μιχαήλ Γκορμπατσόφ. Η Ουκρανία ήταν η τελευταία χώρα για την οποία ο Πούτιν δεν θα ανεχόταν να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. Γι’ αυτό είχαν προειδοποιήσει επιφανείς διπλωμάτες και πολιτικοί, μεταξύ των οποίων και ο μάγος της αμερικανικής διπλωματίας Χένρι Κίσινγκερ από το 2014.
Όλα αυτά είναι ιστορία, αλλά μπορεί να εξηγούν πολλά για τις σύγχρονες εξελίξεις. Να εξηγούν, όχι να δικαιολογούν. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία δεν δικαιολογείται από το παρελθόν. Όμως, ίσως το παρελθόν να εξηγεί όσα έχουν γίνει και γίνονται.
Οι Αμερικανοί πρώτα και κάποιοι Ευρωπαίοι μετά φούσκωσαν τα μυαλά του Ζελένσκι, ο οποίος ζητούσε ένταξη στο ΝΑΤΟ και δυτικά πυρηνικά στην Ουκρανία. Ακόμα κι αν δεχθούμε ότι ο Πούτιν θα έκανε οπωσδήποτε την εισβολή, είχε τη δικαιολογία και την αφορμή στο πιάτο.
Η αμερικανική κυβέρνηση (Μπάιντεν) και, κυρίως, οι Ευρωπαίοι δεν έκαναν τίποτα ούτε για να μη γίνει η εισβολή, ούτε για να ηττηθεί ο Πούτιν, ούτε για να σταματήσει ο πόλεμος. Για το τελευταίο, τον τερματισμό του πολέμου, δείχνει ενδιαφέρον ο Τραμπ και- περιέργως;- όχι οι Ευρωπαίοι.
Για τα κίνητρα του Τραμπ έχουν ειπωθεί και γραφτεί σχεδόν τα πάντα. Όμως, είναι ο μόνος που δείχνει να κάνει το αυτονόητο: να σταματήσει ο πόλεμος, κάτι που προϋποθέτει συνεννόηση με τον Πούτιν.
Αντίθετα, Ευρωπαίοι ηγέτες δείχνουν να μη θέλουν να σταματήσει πόλεμος, με το επιχείρημα ότι «πρέπει να ηττηθεί ο Πούτιν». Αλλά για να συμβεί αυτό πρέπει να στείλουν στην Ουκρανία όπλα μεγάλου βεληνεκούς, κάτι που δεν έκαναν μέχρι τώρα ούτε οι ίδιοι ούτε η Αμερική του Μπάιντεν, διότι γνώριζαν ότι η ευθεία εμπλοκή τους μπορεί να οδηγούσε σε ανεξέλεγκτες εξελίξεις. Ο Τραμπ το είπε ευθέως στον Ζελένσκι: «Θέλεις να ρισκάρεις έναν παγκόσμιο πόλεμο;».
Φυσικά, ο τερματισμός του πολέμου είναι δύσκολη υπόθεση, αφού η χώρα που δέχτηκε την εισβολή (Ουκρανία) πρέπει να υποκύψει στον εισβολέα (Ρωσία) παραχωρώντας εδάφη. Θα πρόκειται για επώδυνη παραβίαση τα διεθνούς δικαίου. Αλλά δεν θα είναι η πρώτη φορά. Για να αναφερθούμε σε μια περίπτωση που αφορά και εμάς, το 1974 η Τουρκία εισέβαλε σε ευρωπαϊκή χώρα (Κύπρο).Τα σύνορα έχουν αλλάξει ντε φάκτο. Παρά ταύτα, οι ελληνικές κυβερνήσεις δεν διέκοψαν τις σχέσεις με την Τουρκία και οι πρωθυπουργοί συναντούν τους Τούρκους ομολόγους τους. Παρά την εισβολή, καμιά ελληνική κυβέρνηση δεν είπε ποτέ «είμαστε σε πόλεμο με την Τουρκία», όπως ο Κυριάκος Μητσοτάκης λέει σήμερα, ως επισπεύδων ευρωπαίος, «είμαστε σε πόλεμο με τη Ρωσία»!
Τι δείχνουν όλα αυτά; Ότι ο τερματισμός του πολέμου στην Ουκρανία πρέπει να είναι η πρώτη προτεραιότητα. Διαφορετικά, για «να ηττηθεί ο Πούτιν», οι Ευρωπαίοι πρέπει να εμπλακούν ενεργά και να πολεμήσουν στο πλευρό της Ουκρανίας. Όμως, αυτό καμιά χώρα δεν θα το κάνει.
Εν κατακλείδι: αφού η «ήττα του Πούτιν» δεν αποτελεί ρεαλιστική προοπτική, αλλά μάλλον ευσεβή πόθο, πρώτος στόχος πρέπει να είναι ο τερματισμός του πολέμου. Και είναι τουλάχιστον απογοητευτικό αυτό να το επιδιώκει με επιμονή ο Τραμπ και όχι οι Ευρωπαίοι, οι οποίοι έχουν πληγεί περισσότερο οικονομικά.
Κάθε λογικός άνθρωπος κατανοεί ότι η συνεννόηση Τραμπ-Πούτιν είναι εκ των ων ουκ άνευ για τη διατήρηση της παγκόσμιας ειρήνης. Οι παλιοί Αμερικανοί πρόεδροι και οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν αγαπούσαν τον Στάλιν, τον Χρουστσόφ, τον Μπρέζνιεφ ούτε οι πιο σύγχρονοι( μέχρι την Μέρκελ) τον Πούτιν. Ήξεραν ότι είναι υποχρεωμένοι να συνομιλούν και να συνεννοούνται μαζί τους.
Είναι τραγικό αυτό να το κάνει σήμερα ο ασυνάρτητος Τραμπ και να «αντιστέκονται» οι «νουνεχείς» Ευρωπαίοι- Γερμανοί, Γάλλοι, Βρετανοί- ηγέτες. Οι οποίοι πάνε να παγιδευτούν σε μια ασυγκράτητη κούρσα εξοπλισμών, την ώρα που οι ακροδεξιές δυνάμεις έχουν πάρει το πάνω χέρι…
Πηγή: news247.gr
