Γράφει ο Μιχάλης Στούκας
Δύο λέξεις που έχουν μπει για τα καλά στη ζωή μας τα τελευταία χρόνια είναι οι λέξεις «δικαιωματισμός» και «δικαιωματιστής»
Σύμφωνα με το «Χρηστικό Λεξικό της Νεοελληνικής Γλώσσας» της Ακαδημίας Αθηνών ,ο δικαιωματισμός έχει αρνητική συνυποδήλωση και προέρχεται από το αγγλικό rightism (1939) και το γαλλικό droits – de-l’ hommisme (1986). Στην έννοια που έχει σήμερα, μάλλον προέρχεται από τα Γαλλικά. Σύμφωνα με το Wictionary, δικαιωματισμός είναι η υπερβολική/καταχρηστική επίκληση των δικαιωμάτων ενός όντος ή μιας ομάδας.
Πρόκειται ουσιαστικά για αυτόκλητους υπερασπιστές των δικαιωμάτων κάποιων ή/και για υπερασπιστές δικαιωμάτων αλά καρτ. Θεωρούν τους εαυτούς τους αυθεντίες, κατόχους της απόλυτης αλήθειας, μιλούν από καθέδρας και, φυσικά, καταφέρονται με απαξιωτικούς και προσβλητικούς χαρακτηρισμούς σε όσους τολμούν, να εκφράσουν αντίθετες απόψεις από τις δικές τους χαρακτηρίζοντάς τους φασίστες, ρατσιστές κ.λπ.
Βέβαια είναι αναφαίρετο δικαίωμα καθενός και καθεμιάς να έχουν τις απόψεις τους και να τις υποστηρίζουν, μέσα όμως στα πλαίσια των νόμων. Επίσης, η επιβολή με το «έτσι θέλω» των απόψεων κάποιων σε βάρος των υπολοίπων ξεφεύγει από τα όρια του θεμιτού.
Ο πόλεμος Ισραήλ – Χαμάς (ή Παλαιστίνης) είναι χαρακτηριστική περίπτωση για τον ακραίο δικαιωματισμό στη χώρα μας. Σαφώς και όλοι συγκλονιζόμαστε από όσα συμβαίνουν στην περιοχή. Όσο ανάλγητος κι αν είναι κάποιος, δεν μπορεί να μην λυγίζει μπροστά στις εικόνες από τη Γάζα. Ακόμα κι αν μερικές φωτογραφίες είναι «στημένες», η κατάσταση εκεί έχει φτάσει στα όρια του λιμού. Ο βομβαρδισμός από το Ισραήλ του νοσοκομείου «Νάσερ» στη Γάζα, με τουλάχιστον είκοσι νεκρούς, ανάμεσά τους και δημοσιογράφους διεθνών ΜΜΕ προκαλεί μόνο αποτροπιασμό, αγανάκτηση και απαίτηση να τελειώσει επιτέλους αυτή η πολύνεκρη και αδιέξοδη σύγκρουση. Το αν έγινε ή γίνεται γενοκτονία των Παλαιστινίων από τους Ισραηλινούς, μάλλον θα πρέπει να εξεταστεί μετά τη λήξη του πολέμου, από τα διεθνή θεσμοθετημένα όργανα (π.χ. το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης) και ειδικούς. Το Ισραήλ δεν πρόκειται βέβαια να δεχτεί ποτέ ότι υπήρξε γενοκτονία.
Η ελληνική κοινή γνώμη φαίνεται ότι παίρνει το μέρος των Παλαιστινίων στην ισραηλινοπαλαιστινιακή σύγκρουση. Μάλλον θα ήταν περισσότερο φιλικά διακείμενη προς αυτούς, αν η Χαμάς δεν είχε ξεκινήσει το μακελειό με θύματα αθώους Ισραηλινούς και Ισραηλινές και αν το Ισραήλ δεν είχε επιδείξει μια έντονα επικριτική – εχθρική στάση προς την Τουρκία. Επανερχόμαστε όμως στο σήμερα και τους δικαιωματιστές.
Με αφορμή τη μετάβαση της δημοφιλούς τραγουδίστριας Γλυκερίας στο Ισραήλ για μια συναυλία, στις αρχές του καλοκαιριού, την ίδια ώρα που συνάδελφοί της ακύρωσαν τις εμφανίσεις τους εκεί προκλήθηκαν σφοδρές αντιδράσεις. Το ΚΚΕ έσπευσε να την αποκλείσει από τη συναυλία για τον Μίκη Θεοδωράκη στο Καλλιμάρμαρο (25/6). Μετά την περιπετειώδη επιστροφή της στην Ελλάδα, η τραγουδίστρια, με καριέρα σχεδόν 50 ετών στο τραγούδι και αμέτρητες επιτυχίες συνέχισε να βρίσκεται στο στόχαστρο μεγάλης μερίδας των πολιτών. Πρόσφατα, φέρεται να δέχτηκε απειλές και πιέσεις, για να μην συμμετάσχει στη συναυλία αφιέρωμα στη Λίνα Νικολακοπούλου στο πλαίσιο του Sani Festival (sic). Κάποια μέλη της ομάδας της έγραψαν στα σόσιαλ μίντια ότι υπάρχει φόβος για επεισόδια από μέλη του BDS. Τι είναι το BDS; Ένα παγκόσμιο κίνημα (Μποϊκοτάζ, Απόσυρση Επενδύσεων, Κυρώσεις) το οποίο ξεκίνησε ύστερα από το αίτημα της παλαιστινιακής κοινωνίας για ελευθερία, δικαιοσύνη και ισότητα το 2005. Το BDS έχει πλέον και «εκπρόσωπο» στην Ελλάδα, το BDS Greece.
Μια άλλη «παρέμβαση» υπέρ των Παλαιστινίων έγινε με τελείως άκομψο και λανθασμένο τρόπο, κατά την άποψή μας, στη «Γιορτή της Ψημένης» (τη μάθαμε… δια της τεθλασμένης και αυτή), στα Κατάπολα της Αμοργού στα τέλη του φετινού Ιουλίου. Κάποιοι θεώρησαν σωστό να φωνάζουν φιλοπαλαιστινιακά συνθήματα εν μέσω γλεντιού, χορού και διασκέδασης και να υψώσουν μια παλαιστινιακή σημαία. Η απάντηση του τραγουδιστή για «Λευτεριά στην Κύπρο» εξόργισε τους πρώτους και ακολούθησαν επεισόδια, ξύλο και διακοπή του πανηγυριού. Πριν από λίγες μέρες, ο Δήμαρχος Αμοργού κύριος Καραΐσκος, αφού δήλωσε ότι για τα επεισόδια και την όλη υπόθεση υπάρχει εν εξελίξει διερεύνηση από τον Εισαγγελέα και το Λιμεναρχείο ανέφερε ότι κατέθεσε μήνυση κατά του διασώστη Ιάσονα Αποστολόπουλου, που ήταν ανάμεσα στους ακτιβιστές που διέκοψαν το πανηγύρι. Άποψή μας; Μάλλον υπερβολική η αντίδραση του κυρίου Δημάρχου.
Διεθνή αντίκτυπο είχε και η παρεμπόδιση Ισραηλινών τουριστών να κατέβουν από το κρουαζιερόπλοιο CROWN IRIS που τους μετέφερε, στο λιμάνι της Ερμούπολης. Η ύψωση μεγάλων παλαιστινιακών σημαιών, ενός πανό με το σύνθημα «Stop the Genocide» και η παρεμπόδιση των Ισραηλινών οδήγησε στην αναχώρηση του πλοίου από τη Σύρο και σε παρέμβαση του Ισραηλινού ΥΠΕΞ στον Έλληνα ομόλογό του. Φυσικά, υπήρξαν και δεκάδες περιπτώσεις που συμπολίτες μας διαδήλωσαν, και πολύ καλά έκαναν, υπέρ των Παλαιστινίων.
Εννοείται ότι είναι αναφαίρετο δικαίωμα λίγων ή πολλών ατόμων να διαδηλώνουν και να εκφράζουν ελεύθερα τη γνώμη τους. Δικαίωμα επίσης του καθενός και της καθεμιάς είναι να εκφράζουν και από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης την άποψή τους για ένα θέμα, όπως π.χ. την απόφαση της Γλυκερίας να μεταβεί στο Ισραήλ και να τραγουδήσει. Όταν όμως από τα επικριτικά σχόλια (τα οποία λίγο πολύ ήταν αναμενόμενα), περνάμε στα υβριστικά σχόλια και στις απειλές, το πράγμα ξεφεύγει. Όσο για τους διαδηλωτές στη «Γιορτή της Ψημένης», πού βρήκαν τη διάθεση στις 2.30 π.μ., στο πανηγύρι ενός, όχι ιδιαίτερα πολύβουου νησιού των Κυκλάδων, να εκφράσουν την αλληλεγγύη τους στην Παλαιστίνη και να δέρνονται με άλλους που διαφωνούσαν; Αυτό είναι ένα ενδιαφέρον ερώτημα. Η ακτιβιστική τους δράση θα μπορούσε να εκδηλωθεί με άλλον τρόπο, σε άλλο χώρο και άλλη ώρα. Στην Ελλάδα, όλο το καλοκαίρι γίνονται χιλιάδες πανηγύρια και εκδηλώσεις. Αν σε μερικές εκατοντάδες από αυτά είχαμε ανάλογες «ακτιβιστικές δράσεις» τι θα γινόταν; Και με την ευκαιρία: ευγενείς και δίκαιες οι επιδιώξεις του BDS. Ποιοι είναι οι πόροι του όμως; Οι συνδρομές κάποιων μελών του και οι συνεισφορές κάποιων συμπαθούντων τους Παλαιστίνιους; Και όλοι αυτοί οι ακτιβιστές, τι άλλο επαγγέλλονται; Τι ποσά δηλώνουν στην Εφορία; Το «επάγγελμα ακτιβιστής», παραπέμπει στο «πρώην παίκτης/παίκτρια ριάλιτι» ή στο αξέχαστο «μάνα ρέιβερ» των ‘90s.
Όλα αυτά που αναφέραμε για τη διαμάχη μεταξύ φιλοϊσραηλινικών και φιλοπαλαιστινίων στη χώρα μας επεκτείνονται και σε άλλους τομείς. Σχεδόν πάντα θα βρεθούν κάποιες και κάποιοι που θα παρέμβουν σε πολιτικά, κοινωνικά, αθλητικά και άλλα θέματα και θεωρώντας ότι έχουν το αλάθητο, αυτοχειροτονούνται ως «προστάτες» αυτών που θεωρούν αδύναμους ή θύματα, κάτι σαν Ρομπέν των Δασών ή Ζορό και επιδιώκουν να φιμώσουν οποιαδήποτε αντίθετη φωνή. Τολμάς να γράψεις ότι έχουν μερίδιο ευθύνης και οι Παλαιστίνιοι για ό,τι συμβαίνει στη Γάζα; Είσαι φασίστας. Τολμάς να ζητήσεις να υπάρχει έλεγχος στη μετανάστευση προς την Ελλάδα και να χρησιμοποιήσεις τη λέξη «λαθρομετανάστης»; Είσαι ρατσιστής.
Το κίνημα Me Too ανέδειξε, και πολύ καλά έκανε, απαράδεκτες και ποινικά κολάσιμες ενέργειες ανδρών σε βάρος γυναικών. Στην Ελλάδα τουλάχιστον, όπου σχεδόν τα πάντα λοξοδρομούν, φτάσαμε στο σημείο να μην μπορούν να γραφτούν αξιόλογες κωμωδίες (αυτό είναι κάτι που έχουν παραδεχτεί δημόσια σεναριογράφοι και ηθοποιοί) γιατί υπάρχει ο κίνδυνος κάποια αστεία να θεωρηθούν σεξιστικά ή προσβλητικά για μια κοινωνική ομάδα. Φτάνουμε έτσι μοιραία στο αντίθετο άκρο, όπου στην τηλεόραση προβάλλονται δραματικές σειρές με σκηνές βίας, απαγορευμένους έρωτες, βιασμούς κ.λπ. Αυτά δηλαδή που το Me Too και όλοι οι λογικοί άνθρωποι καταδικάζουμε απερίφραστα, τα βλέπουν στις οθόνες τους όσες και όσοι παρακολουθούν, ακόμα, τηλεόραση!
Όλοι αυτοί οι δικαιωματιστές λοιπόν (αν και ο ορισμός της λέξης παραμένει ακόμα ασαφής) είναι περισσότερο δημοκράτες, από αυτούς που χαρακτηρίζουν φασίστες κ.λπ.; Ποιος θα μπει στη διαδικασία να αντιπαρατεθεί με λογικά επιχειρήματα μαζί τους; Ποιος φιμώνει ποιον; Ποιος κάνει bullying σε ποιον; Και ως κατακλείδα, γιατί να γράψουν κάποιοι δημόσια τις απόψεις τους, όταν ελλοχεύει ο κίνδυνος να στοχοποιηθούν από κάποιους άλλους; Είμαστε οι πρώτοι που υπερασπιζόμαστε το δικαίωμα της ελεύθερης έκφρασης και της όποιας ακτιβιστικής δράσης στο πλαίσιο των νόμων. Μάλλον κάποιοι άλλοι είναι αυτοί που έχουν αλλεργία σε απόψεις που δεν τους βρίσκουν σύμφωνους και καλύπτουν την ένδεια ή και ανυπαρξία επιχειρημάτων τους, με αυθαίρετες ενέργειες, αφορισμούς, έωλους χαρακτηρισμούς, τραμπουκισμούς κ.ά. Δημοκρατία, ναι. Δημοκρατία αλά καρτ όχι. Για τη δημοκρατία που τούτος ο τόπος γέννησε και το δικαίωμα της έκφρασης θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε, όσο υπάρχουμε, ό,τι κι αν ακούμε, ό,τι κι αν γράφουν εναντίον μας…
ΥΓ. Με την ευκαιρία, να ξεκαθαρίσουμε τη θέση μας για το παλαιστινιακό. Οι Παλαιστίνιοι δικαιούνται και πρέπει να αποκτήσουν ένα δικό τους, ανεξάρτητο κράτος. Το Ισραήλ, θα πρέπει να σταματήσει τις επιθέσεις στη Γάζα και να ξεκινήσει έναν διάλογο με τους Παλαιστίνιους. Για το πώς, πού και πότε θα γίνει αυτό το κράτος, δεν μπορούμε να πούμε κάτι. Η διεθνής κοινότητα πρέπει να αναλάβει δράση. Τα σχέδια για εκκένωση της Γάζας από τους Παλαιστίνιους και κάποιες ιδέες του Ντόναλντ Τραμπ, για τουριστική αξιοποίηση της περιοχής είναι εκτός τόπου και χρόνου. Όχι business as usual και εδώ κύριε Τραμπ. Όλα έχουν ένα όριο και εσείς το υπερβαίνετε κατά πολύ με ανάλογες προτάσεις, που δυναμιτίζουν την ήδη εύφλεκτη Μέση Ανατολή…
Πηγή: protothema.gr