Γράφει ο Γιάννης Πρετεντέρης
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι κάθε τραγωδία χρειάζεται μια κάθαρση. Εχει δίκιο ο Βενιζέλος.
Το ερώτημα είναι ποιος επιφέρει την κάθαρση. Δηλαδή πώς αποδίδεται δικαιοσύνη.
Για να είμαι ειλικρινής, δεν ξέρω πώς δούλευε το σύστημα στην αρχαία Θήβα.
Μπορεί όντως η απονομή της δικαιοσύνης στην πόλη του Κάδμου και του Οιδίποδα να χρειαζόταν τη μεσολάβηση της Αντιγόνης. Μπορεί να τη σταματούσαν στον δρόμο και να της ζητήσουν να βάλει το χεράκι της.
Στις σύγχρονες κοινωνίες όμως, σε καμία χώρα του κόσμου η δικαιοσύνη δεν απονέμεται από ιδιώτες. Ούτε από μαμάδες, ούτε από μπαμπάδες, ούτε από θείους και αδέλφια. Και φυσικά ούτε από τον βασιλιά ή κάποια άλλη εξουσία.
Το διδάσκουν ο Βενιζέλος κι όλοι οι ομότεχνοί του σε όλα τα Πανεπιστήμια.
Συνεπώς η ζητούμενη κάθαρση χωρίς την οποία δεν θα τελειώσει η τραγωδία είναι αυστηρά υπόθεση της Δικαιοσύνης. Η ανάκριση ολοκληρώθηκε, θα γίνει η δίκη και η Δικαιοσύνη θα κρίνει και τους δίκαιους και τους άδικους.
Και για να μην υπάρχουν μάλιστα παράπονα θα ακολουθήσει δίκη σε δεύτερο βαθμό και πιθανώς στη συνέχεια ο Αρειος Πάγος.
Αν δεν υπερασπιστούμε αυτή τη διαδικασία, δεν υπερασπιζόμαστε την κάθαρση με την οποία πρέπει να τελειώσει η τραγωδία. Και τότε θα δικαιωθούν οι Κρέοντες, που λέει κι ο Βενιζέλος.
Οχι επειδή έχουν δίκιο. Αλλά επειδή στη σύγχρονη κοινωνία δεν έχουμε ανάγκη ούτε από Κρέοντες, ούτε από Αντιγόνες.
Στην αρχαία Θήβα αυτή η αντίθεση δημιούργησε μια κορυφαία τραγωδία. Ξέρετε γιατί; Επειδή μπορούσαν και οι δύο να έχουν δίκιο. Κι αυτό αποτελεί τον ορισμό της τραγωδίας.
Δεν υπήρχαν δηλαδή βαθμοί δικαιοσύνης που διασφάλιζαν την απονομή της αλλά διαφορετικές πηγές νομιμοποίησης. Ο καθένας μπορούσε να επικαλεστεί τους νόμους που τον βόλευαν. Τους θείους ή τους ανθρώπινους.
Ηταν η θεατρική ιδιοφυΐα του Σοφοκλή που το είχε συλλάβει. Και πάνω στην αντίθεση αυτή έκτισε ένα κορυφαίο έργο.
Δυστυχώς δεν έχουμε στην εποχή μας Σοφοκλή. Αλλά ευτυχώς έχουμε ξεκαθαρίσει από την εποχή του Διαφωτισμού ότι στον δικό μας κόσμο υπάρχουν μόνο οι νόμοι και η δικαιοσύνη που η κοινωνία των ανθρώπων έχει διαμορφώσει και αποδεχτεί.
Στην εποχή μας δηλαδή η κάθαρση είναι μία. Κι αυτό αποτελεί μέγιστη κατάκτηση της ανθρωπότητας.
Δεν χρειαζόμαστε λοιπόν για την κάθαρση Κρέοντες για τον ίδιο λόγο που δεν χρειαζόμαστε Αντιγόνες.
Κι ακόμη λιγότερο χρειαζόμαστε Κρέοντες που να το παίζουν Αντιγόνες ή το αντίστροφο.
Μερικοί καλοί και ευσυνείδητοι δικαστές αρκούν.
Πηγή: tovima.gr
