Γράφει ο Γρηγόρης Νικολόπουλος
Ο πολιτικός κόσμος συνολικά δεν θέλει να αντιληφθεί ότι η αιτία των περισσότερων από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα είναι η γραφειοκρατία του Δημοσίου, αλλά και ο εξαιρετικά ασφυκτικός ρόλος του κράτους σε κάθε δραστηριότητα του ιδιωτικού τομέα
Αποτέλεσμα αυτών των δύο παραγόντων είναι να έχουμε έναν ιδιωτικό τομέα με χαμηλή παραγωγικότητα, που δεν παράγει προϊόντα και αναγκαζόμαστε να τα εισάγουμε, που φυσικά δεν μπορεί να κάνει σημαντικές εξαγωγές, που δεν διαθέτει υψηλού επιπέδου θέσεις εργασίας για αποφοίτους ανωτάτων σχολών, που δεν πληρώνει επαρκώς τους εργαζόμενους, που δεν επενδύει παραγωγικά, που δεν εκσυγχρονίζεται και που δεν μπορεί να διασφαλίσει στη χώρα τη ζητούμενη βιώσιμη ανάπτυξη.
Η αιτία γι’ αυτή την κατάσταση του ιδιωτικού τομέα είναι το ελληνικό κράτος, δηλαδή οι κυβερνήσεις μαζί με τη γραφειοκρατία.
Πέραν όμως των προφανών επιπτώσεων της παρέμβασης του κράτους σε όλα τα σχετιζόμενα με την παραγωγή και την οικονομία, υπάρχει και μια πολύ σημαντική επίπτωση σε μεγάλα κοινωνικά και εθνικά ζητήματα.
Για παράδειγμα στο Δημογραφικό, το οποίο συζητιέται πολύ τώρα τελευταία. Η κυβέρνηση ανακοινώνει φορολογικές ελαφρύνσεις για όσους έχουν δύο, τρία ή τέσσερα παιδιά. Ανακοινώνει και φοροελαφρύνσεις για τους νέους κάτω από 25 ετών αν κάνουν παιδιά – λίγο νωρίς το βλέπω το 25 με βάση τα δεδομένα της εποχής μας, αλλά τέλος πάντων.
Ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος δηλώνει ότι αυτά τα φορολογικά μέτρα είναι χρήσιμα, αλλά χρειάζονται και διαρθρωτικά. Και αναφέρει στη σχετική ομιλία του: οι φορολογικές παρεμβάσεις από μόνες τους δεν επαρκούν για να αντιμετωπιστεί το δημογραφικό πρόβλημα. Η αποτελεσματικότητά τους μπορεί να ενισχυθεί σημαντικά με συμπληρωματικές πολιτικές, όπως:
■ Επενδύσεις σε ποιοτικούς και οικονομικά προσιτούς παιδικούς σταθμούς.
■ Θεσμοθέτηση ευέλικτων ωραρίων εργασίας και στήριξη στη στέγαση για νέες οικογένειες.
■ Ενίσχυση της υγειονομικής περίθαλψης και παροχή ειδικών επιδομάτων, όπως στήριξη για σπουδές των παιδιών ή υποστήριξη για νέες μητέρες.
Σωστά και αυτά, αλλά ούτε αυτά αρκούν.
Το Δημογραφικό
Ενα βασικό πρόβλημα για την εξέλιξη του Δημογραφικού είναι ότι οι νέοι δεν βλέπουν στην Ελλάδα προοπτικές για δουλειές και αμοιβές. Και γι’ αυτό όσοι μπορούν φεύγουν στο εξωτερικό, όπου και κάνουν καριέρα. Και θα φτιάξουν εκεί οικογένειες εφόσον δεν μπορούν -ενώ φυσικά όλοι θα ήθελαν- να ζουν εδώ. Εχουν φύγει μέχρι τώρα, σύμφωνα με τις μετρήσεις, 600.000 νέοι με το brain drain τα τελευταία 15 χρόνια. Και θα φύγουν κι άλλοι, αφού εδώ δεν διαμορφώνονται οι κατάλληλες συνθήκες. Οι νέοι δεν μπορούν να φανταστούν και να διεκδικήσουν ένα μέλλον στην Ελλάδα όταν δεν υπάρχουν επιχειρήσεις να τους προσλάβουν. Ούτε μπορούν να ξεκινήσουν μια δική τους δουλειά -εκτός αν είναι σουβλατζίδικο, μπαρ, καφέ, κομμωτήριο και νυχάδικο- διότι η γραφειοκρατία έχει βάλει τεράστια εμπόδια. Δεν μπορείς -όσο κι αν θέλεις- να φτιάξεις σήμερα σοβαρή παραγωγική εταιρεία στην Ελλάδα, δεν θα μπορέσεις καν να ξεκινήσεις, κι αν ξεκινήσεις, θα πνιγείς καθ’ οδόν. Οσες μικρές παραγωγικές επιχειρήσεις υπάρχουν, φυτοζωούν, δεν μεγαλώνουν.Ο ανταγωνισμός γέρνει μονομερώς υπέρ των πολύ μεγάλων, υπάρχουν εμπόδια στη δημιουργία επιχειρήσεων και στην είσοδό τους σε διάφορους κλάδους, το κόστος είναι τεράστιο για μια εταιρεία στο ξεκίνημα.
Γι’ αυτά φταίει το κράτος, που εντείνει τελικά το Δημογραφικό. Οχι μόνο γιατί δεν έχει παιδικούς σταθμούς κ.λπ., αλλά κυρίως επειδή εμποδίζει την ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα της οικονομίας και δεν δημιουργούνται δουλειές για τους νέους. Και όσοι νέοι μένουν και δουλεύουν εδώ, παίρνουν χαμηλές αμοιβές, συνεπώς και οι φοροαπαλλαγές που τους δίνει η κυβέρνηση δεν αλλάζουν αισθητά την οικονομική τους κατάσταση.
Το Δημογραφικό, εκτός από εθνικό, είναι ταυτόχρονα τεράστιο κοινωνικό και οικονομικό πρόβλημα. Είναι κοινωνικό πρόβλημα διότι ο πληθυσμός γερνάει και μειώνεται και μια κοινωνία γερόντων δεν είναι αρκετά δυναμική, ενώ είναι de facto συντηρητική ή και οπισθοδρομική. Και είναι οικονομικό πρόβλημα διότι αυτή η κοινωνία αφενός δεν παράγει και αφετέρου απαιτεί συντάξεις, για τις οποίες όμως δεν υπάρχουν αρκετοί νέοι να πληρώνουν.
Οσον αφορά στις δηλώσεις του υπουργού Μετανάστευσης Θάνου Πλεύρη, ότι το Δημογραφικό δεν λύνεται με το να φέρνεις μετανάστες να αντικαταστήσουν τους Ελληνες, η λύση, πάλι, είναι η ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα. Αυτό που συμβαίνει σήμερα είναι ότι φεύγουν πτυχιούχοι Ελληνες στο εξωτερικό και έρχονται ανειδίκευτοι μετανάστες. Αν λοιπόν η λύση δεν είναι αυτή, όπως λέει ο υπουργός, καλά θα κάνει να πιέσει την κυβέρνηση της οποίας είναι μέλος να λάβει μέτρα διαμόρφωσης ενός ευνοϊκού επιχειρηματικού περιβάλλοντος για να συγκρατήσουμε εδώ τους μορφωμένους και ικανούς νέους ώστε να κάνουν εδώ οικογένειες και να λύσουν το Δημογραφικό.
Λάθος εμμονές
Ενα κεντρικό λάθος της κυβέρνησης, με πολλές αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομία, είναι η εμμονή της με τις ξένες επενδύσεις και τις πολύ μεγάλες επιχειρήσεις. Σε ό,τι αφορά τις επενδύσεις, η κυβέρνηση διεκδίκησε και έφερε ξένες επενδύσεις. Ομως δεν ήταν παραγωγικές, δεν έφτιαξαν τίποτα οι ξένοι, αγόρασαν ξενοδοχεία που ήδη λειτουργούσαν και ακίνητα που πουλιόντουσαν. Εδωσαν λεφτά στους παλιούς ιδιοκτήτες, εισπράττουν τα κέρδη και τα στέλνουν τις πατρίδες τους.
Σε ό,τι αφορά τις πολύ μεγάλες επιχειρήσεις, ενισχύθηκαν με ταυτόχρονη δίωξη των μικρών και μεσαίων, διευκολύνθηκαν να εξαγοράσουν τους μικρότερους ανταγωνιστές τους και τελικά έφτιαξαν καρτέλ που εκτόξευσαν την ακρίβεια και δυσχεραίνουν ακόμη περισσότερο τον ανταγωνισμό.
Και οι δύο αυτές εμμονές της κυβέρνησης βλάπτουν την οικονομία.
Η σωστή πολιτική θα ήταν να φτιάξει ένα εξαιρετικά ευνοϊκό επιχειρηματικό περιβάλλον, να καταργήσει τα γραφειοκρατικά και οικονομικά εμπόδια, να στηρίξει τις πολλές μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις -χωρίς να βλάψει τις μεγάλες- και να διευκολύνει την ίδρυση νέων και πιο δυναμικών – π.χ. στον τομείς της γεωργίας, των τροφίμων, της τεχνολογίας, των φαρμάκων, της μεταποίησης. Ετσι θα πετύχαινε μεγάλη αύξηση των παραγωγικών επενδύσεων, διότι μόνο με το ευνοϊκό επιχειρηματικό περιβάλλον γίνονται παραγωγικές επενδύσεις. Από Ελληνες αρχικά και από ξένους στη συνέχεια. Διότι ποιος ξένος θα έρθει να κάνει εδώ παραγωγική επένδυση αν ο ντόπιος το αποφεύγει; Κανείς.
Τα λάθη αυτά η κυβέρνηση τα πληρώνει τώρα και δημοσκοπικά. Διότι το να επιμένεις ότι ήρθαν ξένες επενδύσεις -που δεν είναι παραγωγικές και δεν δημιουργούν θέσεις εργασίας και εισοδήματα- ή το να διαφημίζεις ότι πέτυχες δημοσιονομικά πλεονάσματα -που προέρχονται από τη βαριά φορολόγηση- δεν πείθει τους ψηφοφόρους όταν βλέπουν ότι ο μήνας δεν βγαίνει λόγω ακρίβειας και τα παιδιά τους φεύγουν στο εξωτερικό για να βρουν δουλειά.
Πηγή: protothema.gr
