Γράφει ο Γκίκας Χαρδούβελης
Η δασμολογική πολιτική του Προέδρου Τραμπ καταστρέφει την αρχιτεκτονική των ανοικτών συνόρων και ομαλών διεθνών οικονομικών σχέσεων, που οι Ηνωμένες Πολιτείες επιμελώς συνέβαλλαν να δημιουργηθεί τα τελευταία 80 χρόνια.
Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ παρακάμπτει τις διεθνείς πολιτικές ισορροπίες και δείχνει να αδιαφορεί για τις συνέπειες των αποφάσεών του, ακόμα και για τις παραδοσιακές συμμαχικές χώρες της Δύσης. Η ακραία αυτή πολιτική συμπεριφορά φαίνεται να πηγάζει από τη βαθιά πεποίθησή του ότι το ελεύθερο διεθνές εμπόριο και το χαμηλό ποσοστό δασμών, που μέχρι πρότινος κυμαίνονταν κατά μέσο όρο γύρω στο 2%, ωφελούσε κατά κύριο λόγο τον υπόλοιπο πλανήτη και όχι τις ΗΠΑ.
Ιδιαίτερα όσον αφορά την Κίνα, τον ανερχόμενο ανταγωνιστή των ΗΠΑ, η πεποίθηση περί αδικίας πηγάζει και από το γεγονός ότι το μονοκομματικό καθεστώς μπορεί εύκολα να πριμοδοτεί συγκεκριμένους κλάδους της οικονομίας και συγχρόνως να διατηρεί την κινεζική κατανάλωση σε χαμηλό επίπεδο, κατευθύνοντας την εγχώρια παραγωγή στον υπόλοιπο κόσμο και τις ΗΠΑ. Κατά συνέπεια, το ποσοστό δασμών για την Κίνα οριοθετείται στο 145%.
Πηγή της πεποίθησης περί «αδικίας» είναι το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών στις ΗΠΑ, το οποίο παραμένει διαρκώς αρνητικό τα τελευταία 35 χρόνια. Οι δασμοί προφανώς στοχεύουν τόσο στο να αποθαρρύνουν την εισαγωγή και κατανάλωση των ξένων αγαθών στις ΗΠΑ όσο και στο να υποβοηθήσουν στον επαναπατρισμό των εταιρειών στις ΗΠΑ και κατά συνέπεια στη μεγαλύτερη εγχώρια παραγωγή αγαθών. Δηλαδή στην οπτική του Τραμπ, να γίνει η Αμερική Μεγάλη Ξανά.
Η δασμολογική πολιτική Τραμπ είναι βραχυπρόθεσμα στασιμοπληθωριστική για τις ΗΠΑ. Αν όμως οι υπόλοιπες χώρες, όπως η Ευρώπη, δεν επιβάλουν δασμούς σε αμερικανικά προϊόντα, θα έχουν μεν επιβράδυνση της οικονομικής τους δραστηριότητας, αλλά αντιπληθωριστικές πιέσεις, οι οποίες θα ενταθούν αν η Κίνα προωθήσει τα αποκλεισμένα από την Αμερική δικά της προϊόντα προς τρίτες χώρες.
Η κύρια αρνητική επίδραση στην παγκόσμια οικονομία από τη δασμολογική πολιτική Τραμπ πηγάζει από την έλλειψη προβλεψιμότητας στις κινήσεις του. Μελέτες καταδεικνύουν ότι η αβεβαιότητα επιβαρύνει την οικονομική δραστηριότητα πολύ περισσότερο από την ίδια την αύξηση των δασμών. Και η αύξηση στην αβεβαιότητα είναι εμφανής από την εκτίναξη των τιμών του χρυσού, τον υπερδιπλασιαμό του δείκτη μεταβλητότητας VIX στο χρηματιστήριο, ή την αύξηση των spreads σε πολλές αγορές ομολόγων.
Η συμπεριφορά του Πρόεδρου Τραμπ, όμως, έχει και μια ακόμα πιο βαθιά αρνητική συνέπεια. Υποσκάπτει την εμπιστοσύνη στους δημοκρατικούς θεσμούς της Δύσης εμφανίζοντας απολυταρχικά καθεστώτα, όπως της Κίνας, ως πιο λογικά στην πολιτική τους. Μειώνει το ηγετικό προφίλ των ΗΠΑ και το κοινωνικό τους κεφάλαιο, διασπείρει αμφιβολίες για το ρόλο του δολαρίου ως διεθνές αποθεματικό νόμισμα, και πιθανόν να αυξήσει το πραγματικό επιτόκιο στις ΗΠΑ και τον υπόλοιπο κόσμο.
Η Ευρώπη στο επόμενο διάστημα, πέραν της αύξησης των αμυντικών δαπανών, θα κληθεί να αντιμετωπίσει και την πιθανή επέλαση προϊόντων από την Κίνα και τη Νοτιοανατολική Ασία. Η απάντηση στις προκλήσεις αυτές είναι να γίνει ακόμα πιο ανταγωνιστική, ακολουθώντας τις πολιτικές που πρόσφατα έχουν προτείνει με εκθέσεις τους οι κ.κ. Ντράγκι και Λέτα.
Ο κ. Γκίκας Χαρδούβελης είναι πρόεδρος του ΔΣ της Εθνικής Τράπεζας και πρόεδρος της Ελληνικής Ενωσης Τραπεζών.
ΠΗΓΗ ΤΟ ΒΗΜΑ
