Γράφει ο Αλέξανδρος Κασιμάτης
Οι αγορές στέλνουν σήμα κινδύνου για κρίση χρέους, καθώς αυξάνεται το κόστος δανεισμού και μειώνεται η εμπιστοσύνη, ακόμη και στις ισχυρότερες οικονομίες όπως ΗΠΑ, Γερμανία και Ιαπωνία
Το κόστος δανεισμού, ειδικά για τα ομόλογα μακράς διάρκειας, αυξήθηκε το τελευταίο διάστημα ακόμη και για τις ισχυρότερες οικονομίες. Οι πρόσφατες εκδόσεις (κυρίως 30ετών ομολόγων) από τις ΗΠΑ, την Ιαπωνία αλλά και τη Γερμανία, αντιμετώπισαν προβλήματα ζήτησης. Ιδιαίτερα στην Ιαπωνία που ως τώρα θεωρείτο ασφαλής αγορά χρέους, στις 20 Μαΐου σε δημοπρασία 10ετών ομολόγων η Κυβέρνηση ζητούσε 1,85 τρισ. γεν και έλαβε προσφορές μόλις για 1,8 τρισ. γεν. Αυτό συνέβη για πρώτη φορά στην τρίτη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου και πυροδότησε ένα ξεπούλημα στις διεθνείς αγορές ομολόγων παρασύροντας τα ομόλογα των ΗΠΑ κ.ά. Η κατάσταση άρχισε να ξεφεύγει επικίνδυνα μέχρι που το Reuters ανέφερε ότι η Ιαπωνία είναι πιθανόν να μειώσει τις εκδόσεις μακροπρόθεσμου χρέους. Οι αγορές αντέδρασαν θετικά και υποχώρησαν οι αποδόσεις των 40ετών ιαπωνικών ομολόγων που είχαν φτάσει στο ιστορικό υψηλό του 3,675%.
Οι επενδυτές για να δεσμεύσουν τα κεφάλαιά τους για μεγάλο χρονικό διάστημα απαιτούν υψηλότερες αποδόσεις, κι έτσι οι τιμές υποχωρούν και αυξάνεται το κόστος δανεισμού. Ταυτόχρονα όμως οι αγορές δείχνουν να ανησυχούν όλο και περισσότερο για τις δημοσιονομικές ανισορροπίες των οικονομικά αναπτυγμένων κρατών και στέλνουν το μήνυμα πως στο εξής τα ελλείμματα θα χρηματοδοτούνται ακριβά ή και καθόλου. Οι κεντρικές τράπεζες προσπαθούν με παρεμβάσεις να εξισορροπήσουν τη ζήτηση, αλλά η κατάσταση δεν αλλάζει και οι υποχρεώσεις εξυπηρέτησης του κρατικού χρέους γίνονται μεγαλύτερες και ακριβότερες με συνέπεια τα δημοσιονομικά ελλείμματα να φουσκώνουν.
Η πρόσφατη υποβάθμιση της αμερικανικής οικονομίας από την Moody’s έγινε επειδή ο οίκος αξιολόγησης προβλέπει ότι το δημόσιο χρέος των ΗΠΑ που είναι σήμερα της τάξης του 100% του ΑΕΠ, την επόμενη δεκαετία θα ανεβεί στο 134%. Αλλά και ο επικεφαλής της J P Morgan Τζ. Ντάιμον χαρακτήρισε πρόσφατα μεγάλο και αληθινό πρόβλημα το δημόσιο χρέος των ΗΠΑ, λέγοντας πως όταν οι επενδυτές συνειδητοποιήσουν τον αντίκτυπο της αύξησης του επιπέδου του χρέους, τα επιτόκια θα αυξηθούν πολύ και οι αγορές θα αντιμετωπίσουν σοβαρές αναταράξεις, χωρίς να αποκλείει το ενδεχόμενο η χρηματοδότηση του αμερικανικού χρέους να γίνει θεαματικά ακριβότερη.
Όλα αυτά δείχνουν πως αρχίζει να δημιουργείται ένα ρήγμα εμπιστοσύνης των αγορών προς τις συνεχείς εκδόσεις κρατικού χρέους. Προς το παρόν, η δυσπιστία των επενδυτών εκδηλώθηκε στους μακροπρόθεσμους τίτλους, αλλά αυτό δεν πρέπει να μας καθησυχάζει. Αν συνεχιστούν οι πολιτικές διεύρυνσης των ελλειμμάτων μια κρίση χρέους μπορεί να ξεσπάσει ανά πάσα στιγμή και αν στο επίκεντρο είναι οι ισχυρές οικονομίες, ο Ντάιμον θα αποδειχθεί προφητικός.
Πηγή: protothema.gr